ĐÔI ĐIỀU VỀ LUẬT NHÀ VĂN
- ÁM ẢNH NGƯỜI ĐÀN BÀ…
- khi viết tôi không nghĩ đến nữ tính
- NHÂN DÂN – Hoàng Đình Quang
- Thơ Lê Khánh Mai trên Báo Văn nghệ
TRẦN ĐĂNG KHOA
“…để chăm lo cho văn nghệ sĩ, chúng ta đã có 7 Hội chuyên ngành, trong đó có Hội Nhà văn. Nhưng Hội nhà văn không có chức năng làm Luật. Không có Luật, nhưng đã có Quy chế hoạt động. Quy chế Hội Viên. Quy chế Ban Chấp hành. Đấy có thể xem như những “Bộ Luật” mang tính đặc thù và được thực hiện trong nội bộ Hội Nhà văn. Mỗi khóa Đại hội lại bổ sung và sửa đổi để phù hợp với thực tiễn.”
“Quốc Hội là cơ quan Quyền lực cao nhất của đất nước, phải bàn những đường hướng quyết sách lớn của đất nước. Như việc xây dựng đất nước vững mạnh, bảo vệ chủ quyền Quốc gia, chủ quyền Biển đảo. Phát triển kinh tế, văn hóa và giáo dục, rồi an sinh xã hội, chống lạm phát, chống tham nhũng, xóa đói giảm nghèo.”
Vì nếu đã có Luật nhà văn, thì lại phải có Luật Phê bình, Luật Dịch giả, rồi Luật Bạn đọc nữa chứ. Bạn đọc cũng cần có Luật. Vì Bạn đọc cùng tham gia sáng tạo với nhà văn, sáng tạo trong tiếp nhận và tưởng tượng. Bạn đọc cũng có thể “giết” nhà văn bằng cách đọc suy diễn. Khối nhà văn khốn khổ vì cách đọc suy diễn của bạn đọc, nhất là những bạn đọc lại có chức sắc, quyền bính. Rồi tương tự cũng lại phải có Luật Nhạc sĩ, Luật Biên Kịch, Luật làm phim, Luật Điêu Khắc, Luật Hội họa, Luật Múa…
Không thể phủ nhận vai trò quan trọng của văn nghệ sĩ. Mặc dù số phận họ rất mong manh. Mong manh như cái đẹp. Mong manh như kiếp người. Nhưng họ lại là Hàn thử biểu của cả xã hội. Đằng sau họ là Nhân dân. Đặc việt với những tài năng lớn, họ yêu ai, người đó sẽ bất tử, họ ghét ai, kẻ đó sẽ bị nguyền rủa đến hàng trăm năm, thậm chí là ngàn năm. Bằng sự mẫn cảm đặc biệt, nhiều nghệ sĩ đi trước cả thời đại, đi trước Chính trị. Người đầu tiên đặt tên Thành Phố Hồ Chí Minh là Tố Hữu. Ngay sau khi Giải phóng Điện Biên Phủ, năm 1954, Tố Hữu đã gọi Sài Gòn là “Thành phố Hồ Chí Minh rực rỡ tên vàng”. 18 năm sau, mùa hè 1972, Chế Lan Viên nhắc lại: “Một Thế hệ Hồ Chí Minh- ấy là lực lượng/ Một Tư tưởng Hồ Chí Minh- Đó là phương hướng/ Một Thành phố Hồ Chí Minh là đích phía chân trời…”. Ba câu thơ Chế Lan Viên có thể xem như tư tưởng chỉ đạo Chiến dịch Hồ Chí Minh năm 1975. Mãi năm 1976, Thành phố Hồ Chí Minh mới chính thức có tên. Bây giờ chúng ta mới học Tư tưởng Hồ Chí Minh, nhưng Chế Lan Viên đã đề xuất từ những năm kháng chiến. Lúc ấy, chúng ta đâu đã nhìn ra. Chúng ta học là học “ Chủ nghĩa Mác Lênin. Tư tưởng Mao Trạch Đông và Đạo đức Hồ Chí Minh”. Vẻ đẹp của Bác, lúc bấy giờ chúng ta mới chỉ nhìn thấy ở phạm trù Đạo đức. Những nhà văn đích thực thường đi trước thời đại. Nhiều khi một bài thơ, hay một câu hát có sức mạnh bằng cả một binh đoàn. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhận ra sức mạnh ấy. Người đã quy tụ được những tinh hoa dân tộc từ những bến bờ cô lẻ: “Ta là một. Là riêng. Là thứ nhất” để hòa vào đời sống chung của toàn dân tộc: “Tôi cùng xương thịt với Nhân dân tôi”. Nhiều văn nghệ sĩ đã từ bỏ những tháp ngà nghệ thuật, đến với cuộc sống cần lao gian khổ, cùng với nhân dân. Không ít người đã chiến đấu rất dũng cảm và hy sinh như những anh hùng, như Nam Cao, Trần Mai Ninh, Nguyễn Thi… và nhiều lắm. Có người đến nay vẫn không tìm được hài cốt.
Văn nghệ sĩ rất cần được kính trọng. Và để chăm lo cho văn nghệ sĩ, chúng ta đã có 7 Hội chuyên ngành, trong đó có Hội Nhà văn. Nhưng Hội nhà văn không có chức năng làm Luật. Không có Luật, nhưng đã có Quy chế hoạt động. Quy chế Hội Viên. Quy chế Ban Chấp hành. Đấy có thể xem như những “Bộ Luật” mang tính đặc thù và được thực hiện trong nội bộ Hội Nhà văn. Mỗi khóa Đại hội lại bổ sung và sửa đổi để phù hợp với thực tiễn.
Hội Nhà văn là Hội nghề nghiệp mang tính đặc thù. Vì thế những quy định dành cho các nhà văn, là công việc của Hội Nhà văn. Quốc Hội là cơ quan Quyền lực cao nhất của đất nước, phải bàn những đường hướng quyết sách lớn của đất nước. Như việc xây dựng đất nước vững mạnh, bảo vệ chủ quyền Quốc gia, chủ quyền Biển đảo. Phát triển kinh tế, văn hóa và giáo dục, rồi an sinh xã hội, chống lạm phát, chống tham nhũng, xóa đói giảm nghèo. Những năm gần đây, đời sống nhân dân có phần nào khởi sắc, nhưng đạo đức xã hội lại xuống cấp trầm trọng. Có phải vì chúng ta quá quan tâm đến kinh tế mà lại bỏ rơi văn hóa không? Rồi làm sao hạn chế được tai nạn giao thông. Ngày nào cũng có tai nạn tang thương và nghiêm trọng. Mới nhất là vụ xe khách đâm container vừa xảy ra thiêu cháy bao nhiêu người. Bộ trưởng Đinh La Thăng vừa đưa ra những đề xuất rất được dân chú ý. Giá như Quốc Hội bỏ ra một ngày, hoặc 10 ngày để cùng Chính phủ tìm cách tháo gỡ, hạn chế đến tối đa tai nạn giao thông đã trở thành thảm họa của đất nước thì hay biết bao. Rồi còn nhiều vấn đề lớn, cấp bách cần phải giải quyết. Chúng ta hy vọng Quốc hội ở những vấn đề lớn có tính sống còn của đất nước ấy, chứ không phải là những việc mang tính đặc thù, như làm thơ với viết văn mà các đại biểu lại không có chuyên sâu…
(Nguồn: Lethieunhon.com)